Kiedy spytano św. Augustyna z Hippony:
"Czym jest czas?",
odpowiedział:
"Wiem, czym jest, ale kiedy się mnie o to pyta, to nie wiem".
Grecy i wschodni hindusi postrzegali czas jako proces kołowy i każdy, kto spojrzy na zegarek, zobaczy, że czas biegnie w kółko.
W swoim eseju "Od czasu do wieczności" Alan W. Watts napisał tak:
"Pozwólcie mi powtórzyć pytanie zadane św. Augustynowi: "Czym jest czas?". Nie odpowiem wam tak jak on - wiem, czym jest czas, i spytany - odpowiem. Czas jest miarą energii, ruchu. Zgodziliśmy się międzynarodowo co do prędkości zegara. Teraz chcę, byście pomyśleli o zegarach i zegarkach, których jesteśmy niewolnikami. Zauważcie, że są i okręgami, tak że każda minuta czy sekunda jest zaznaczona kreską tak cienką, jak to możliwe, byle tylko widzialną. I kiedy rozważamy moment czasu zwany "teraz", to mamy na myśli możliwie najkrótszą chwilę, która od razu mija, co odpowiada cienkości kreski na zegarku. [...]
Rezultatem takiego myślenia jest to, że czujemy, iż nie mamy jakiejkolwiek teraźniejszości, gdyż ona ciągle nam umyka – tak szybko leci. Problem jest podobny do tego z "Fausta" Goethego, gdzie bohater, osiągając wspaniały moment, pragnie, by trwał on wiecznie, ale ten moment nigdy nie stoi w miejscu, zawsze staje się przeszłością. Stąd nasze wrażenie życia ciągle nam upływającego, ciągłego tracenia czasu, stąd też nasz pośpiech. Czasu nie wolno marnować, czas to pieniądz. Będąc pod jego tyranią, czujemy, że tylko przeszłość należy do nas i że nasza tożsamość ma charakter jedynie retrospektywny - nikt nie może powiedzieć, kim jest, lecz tylko, kim był. [...]
Myślimy też, że mamy przyszłość; jest ona dla nas niezwykle ważna, bo mamy naiwną nadzieję, że ona jakoś zapewni nam to, czego szukamy. Żyjąc w teraźniejszości, która jest tak krótka, że praktycznie jej nie ma, zawsze czujemy się niejasno sfrustrowani. [...]
Prawda jest taka, że nie ma takiej rzeczy jak czas - czas to halucynacja.
Tylko dzień dzisiejszy istnieje naprawdę i nic innego nigdy nie nastąpi poza tym właśnie dniem. [...]
Comentarios