Kwalifikacje.

Jest coś takiego w psychologii, zwane efektem Dunninga – Krugera.

„Osoby niewykwalifikowane mają tendencję do przeceniania swoich umiejętności,

podczas gdy osoby wysoko wykwalifikowane mają tendencję do zaniżania oceny swoich umiejętności” .

Postawili oni hipotezę, że w przypadku umiejętności, którą każdy może posiąść w większym lub mniejszym stopniu, osoby niekompetentne:

• nie dostrzegają swojego niskiego poziomu umiejętności,

• nie potrafią prawidłowo ocenić poziomu umiejętności u siebie,

• nie potrafią prawidłowo ocenić poziomu umiejętności u innych,

• rozpoznają i uznają swój niski poziom umiejętności dopiero po odpowiednim treningu.

Efekt Dunninga-Krugera to najprościej rzecz ujmując zbyt duża pewność siebie. Zjawisko to polega na przecenianiu swoich umiejętności w danej dziedzinie zwłaszcza gdy są na niskim poziomie. Justin Kruger i David Dunning z Uniwersytetu Cornella – naukowcy którzy je odkryli i opisali – stwierdzili, że ignorancja częściej jest przyczyną pewności siebie, niż wiedza. Odkryli oni też, że im dana dziedzina wydaje się „prostsza”, tym częściej osoby niekompetentne uważają się za kompetentne.

Przeprowadzili 4 badania, w których sprawdzali poziom, jaki prezentują uczestnicy w jednej z następujących dziedzin: poczucie humoru, logiczne rozumowanie (badane 2 razy) i angielska gramatyka. Następnie porównywali rzeczywisty poziom wykonania zadań z deklarowanymi przez badanych kompetencjami.

Okazało się, że najtrafniej swoje zdolności oceniają osoby zaawansowane, ale nie wybitne w danej dziedzinie. Eksperci zaniżają swoje kompetencje, natomiast największa rozbieżność pomiędzy rzeczywistymi wynikami a percepcją własnych zdolności występuje u osób z najniższym poziomem umiejętności. Te osoby nie potrafią również trafnie ocenić poprawności zadań wykonanych przez innych. Badani, którzy uczestniczyli w treningu myślenia logicznego byli w stanie bardziej adekwatnie ocenić poprawność swoich odpowiedzi, niż przed treningiem.

Podsumowując, problemem osób początkujących w określonej dziedzinie jest nie tylko to, że popełniają błędy, ale też to, że nie mają tego świadomości.